Культурна-этнаграфічны праект “КРОСНЫ”

18 мая, 2020

villib

Па воблачных хвалях нябёсаў

Плылі на лодках багі

І рухалі кросны лёсу

Лёгкім штуршком нагі.

Вера Бурлак

У Рэспубліцы Беларусь надаецца вялікае значэнне захаванню гістарычнай памяці беларускага народа, яго нацыянальна-культурнай самабытнасці і традыцый. Таму перад бібліятэкамі як культурна-асветніцкімі краязнаўчымі цэнтрамі стаіць важная задача – садзейнічаць адраджэнню і захаванню духоўных каштоўнасцей, нацыянальнай самасвядомасці, моўнай культуры. Асабліва важна весці такую работу з дзецьмі, бо менавіта ў пераемнасці пакаленняў – залог захавання беларускай нацыянальнай спадчыны, а такім чынам, і захаванне нацыі.

Вялізныя выхаваўчыя, патрыятычныя магчымасці краязнаўчага матэрыялу дазваляюць выхоўваць грамадзяніна не на абстрактных ідэалах, а на прыкладах з жыцця бацькоў, аднавяскоўцаў, на падзеях з гісторыі сваёй малой радзімы.

Каб задаволіць цікавасць карыстальнікаў да гісторыка-культурнай спадчыны, бібліятэка павінна прапанаваць унікальныя звесткі пра яе гісторыю, геаграфію, культуру і традыцыіі праз выставачныя матэрыялы бібліятэк, а таксама праз інтэрактыўную прастору.

Але сучасная бібліятэка не павінна замыкаць краязнаўчую працу на зборы матэрыялу. Неабходна стварыць куток сялянскага побыту, арганізоўваць сустрэчы са старажыламі, адкрываць міні-выставы прыкладнога мастацтва і народных умельцаў, ладзіць святы вёсак, фальклору, вясёлыя вячоркі. Усё гэта зробіць бібліятэку сапраўды культурным цэнтрам, неабыякавым да жыцця і гісторыі сваёй малой радзімы.

Беларуская сям’я ў мінулым ніколі не абыходзілася без ткацтва і “саматканых” вырабаў. Вытканыя ўласнаручна “ручнікі”, “настольнікі”, “дываны” мелі не толькі прыкладное значэнне, але і былі прадметамі культу, з імі было звязана мноства нацыянальных абрадаў. І таму сучасным чытачам вельмі цікава пазнаёміцца з працэсам ткацтва, пабываць на майстар-класе па вырабе тканых рэчаў і паспрабаваць іх уласнаручна вырабіць.

Сельская бібліятэка возьме на сябе функцыю збіральніка і захавальніка прадметаў матэрыяльнай культуры, у тым ліку прадметаў народнай творчасці.

АПІСАННЕ:

Праект “Кросны” прадугледжвае стварэнне ў бібліятэцы цэнтра лакальнай культуры, дзе сабрана інфармацыя па гісторыі мясцовасці, калгаса і ўстаноў. Тут можна будзе даведацца аб вядомых аднавяскоўцах і простых жыхарах вёскі. Цікава будзе знайсці інфармацыю і аб моўных асаблівасцях мясцовасці, аб рамёствах, якімі займаліся колішнія жыхары, прыняць удзел у абрадавых мерапрыемствах.

Але самае галоўнае – тут можна дакрануцца да гісторыі: да прадметаў побыту нашых продкаў, да прац майстроў саломапляцення, да сапраўднага ткацкага станка. І не толькі дакрануцца, але і самаму паспрабаваць і навучыцца ткаць.

МЭТЫ:

Выхаванне пачуцця патрыятызму, фарміраванне маральнай і духоўнай культуры.
Павышэнне ўзроўню інфармаванасці аб найцікавейшай нацыянальна-культурнай спадчыне роднага краю.
Фарміраванне сямейных каштоўнасцей і традыцый сродкамі этнапедагогікі (народнай святочнай культуры).
Прадастаўленне адкрытага роўнага доступу да інфармацыі краязнаўчай тэматыкі.

ЗАДАЧЫ:

стварыць спрыяльныя ўмовы для заняткаў, зносін і правядзення вольнага часу карыстальнікаў;
фарміраваць аблічча бібліятэкі як інтэрактыўнай пляцоўкі, своеасаблівай этна-лабараторыяй – месца, дзе кожны жыхар зможа знайсці не толькі дапамогу і падтрымку ў пытаннях, якія тычацца сваёй малой радзімы, але прыняць непасрэдны ўдзел у абрадавых дзеях і этнатворчасці;
прапагандаваць літаратуру краязнаўчага характару праз арганізацыю выстаў, мерапрыемстваў і г.д.;
падрыхтаваць ткацкі станок для правядзення майстар-класаў для наведвальнікаў бібліятэкі;
адраджаць і захоўваць мясцовыя культурныя традыцыі;
працягваць збор краязнаўчых матэрыялаў.

Кіраўнік праекта: Пашкевіч Марына Уладзіміраўна, бібліятэкар Чурлёнскай сельскай інтэграванай бібліятэкі

УДЗЕЛЬНІКІ: Чурлёнская сельская інтэграваная бібліятэка, чытачы дзіцячага ўзросту, моладзь і дарослыя

ВЫНІКІ:

Бібліятэка павінна стаць цэнтрам адраджэння і захоўвання мясцовых культурных традыцый.
Прыцягненне ў бібліятэку новых карыстальнікаў.
Задаволенасць карыстальнікаў зместам і якасцю краязнаўчых і фальклорных мерапрыемстваў.
Развіццё цікавасці да чытання краязнаўчай літаратуры.

Чурлёнская сельская інтэграваная бібліятэка прыняла ўдзел у ХХХІІ Рэспубліканскім конкурсе “Бібліятэка – асяродак нацыянальнай культуры”, па выніках якога ў намінацыі «За значны ўклад у выхаваўчую работу з падрастаючым пакаленнем» прысуджана першая прэмія.