(Да 100-годдзя з дня нараджэння Г. А. Новік)

Беларускай паэтэсе, удзельніцы нацыянальна-вызваленчага руху ў Заходняй Беларусі на Вілейшчыне Ганне Новік, 25 сакавіка споўнілася б 100 год.

Трапна сказаў Іван Лашутка ў прадмове да паэтычнага зборніка Ганны Новік “Барвовае лісце”: “Не аблашчаная асабістым лёсам, яна заўсёды несла сваю дабрыню і любоў да людзей. I, як родная беларуская песня, паэзія Ганны Новік не згубіць свой след на літаратурнай ніве Баіцькаўшчыны”.

Цалкам пагаджаюся з гэтымі словамі: “Не аблашчаная асабістым лёсам”… Так жыццё склалася, што яна ўжо з самага ранняга дзяцінства спазнала цяжкую фізічную працу. Яна мне пісала: “Я была мужчынскі кравец. Незакончаны крыху аграном. Крыху медык, крыху фармацэўт. У 12 гадоў свайго жыцця (з 6-7 год) дапамагала бацьку ў кузні – ён быў каваль. Біла молатам, наразала гайкі, балты, нават рабіла крываватыя ўхналі для таго, каб падкаваць каня. Касіла, арала, гарадзіла платы, валіла дрэвы з пня з бацькам, калі будавалі гэту хату”.

А пабудавалі яе ў сярэдзіне 1920-х гадоў. У ёй я час ад часу сядзеў з гаспадыняй і размаўляў на розныя тэмы. Шмат гаварылі пра гады польскай акупадыі, тагачаснае падполле, у якім прымалі ўдзел Ганна Новік і мой бацька, Флор Манцэвіч. I тут мы былі аднадумцамі, асабліва пасля таго, як Ганна Аляксееўна даведалася, што я з’яўляюся сынам таго чалавека, які ў Беластоку выступаў з дакладам аб уваходжанні Заходняй Беларусі ў склад Беларускай ССР.

– I я ў кастрычніку трыццаць дзявятага года як дэлегат прымала удзел у вядомым Народным сходзе, – расказвала яна. – 3 чатырох дакладчыкаў запомніла толькі двух, якія выступалі па асноўных тэмах, Прытыцкага і вашага бацьку. Добра ён сказаў пра заходнебеларускага таленавітага паэта Міхася Машару, які замест ордэна на грудзях насіў трапалку ад лёну, каб зарабіць сабе на кавалак хлеба і не памерці з голаду.

— Пра вас, Ганна Аляксееўна, – казаў я субяседніцы, – у нашай сям’і ведалі яшчэ да трыццаць дзявятага года, калі Міхась Машара, які сябраваў з маім бацькам, нейкім чынам дастаўляў рукапісы вершаў сваіх, вашых, Міхася Васілька, Піліпа Пестрака. Пра гэта мне маці расказвала.

Напэўна, таму, што мой бацька ўдзельнічаў у заходнебеларускім падполлі, мне і па сённяшні дзень блізкая тэма Заходняй Беларусі. Ганна Аляксееўна раіла мне не пакідаць гэтай тэмы. У пісьме ад 13 студзеня 1969 года (я тады яшчэ працаваў у Вілейскай раённай газеце) яна падбадзёрвала: “Вы ўсё ж малайчына! Хоць работы хапае, але Вы ўзяліся за нашу Заходнюю. Гэта вельмі добра. Магу Вам сёе-тое і падказаць. Калі Вам спатрэбіцца рух Заходняй Беларусі, вось Вам людзі:

Баранцы Асіпаўскага сельсавета – Гарэлік Уладзімір Рыгоравіч, старшыня раённага савета таварыства сляпых;

Цынцавічы – Круцько Аляксандр Ігнатавіч, персанальны пенсіянер.

Больш цакуль не дам. Усё адразу не зробіш.

У мяне было многа выразак з нашых часопісаў таго часу, былі фотаздымкі, але ў зямлі папсаваліся ў вайну”.

На жаль, у канцы 1969 года тэма Заходняй Беларусі ў маёй журналісцкай творчасці прыпынілася, паколькі мяне перавялі на работу ў рэдакцыю бярэзінскай раённай газеты “Сцяг Леніна”. А гэта – Усходняя Беларусь. Аднак ліставанне з Ганнай Новік не спынілася.

Можа ўзнікнуць пытанне: чаму, жывучы ў адным раёне, мы не маглі часцей сустракацца? Прычына простая. Аўтобусы па раёне, асабліва ў закінутыя вёскі, як Варонічы, хадзілі рэдка, а ў завеі яны туды наогул не даязджалі. Па-другое, як казала мая суразмоўца, у пісьмах лягчэй выкласці сваю душу, і нават так шчыра, што пры вуснай размове таго б не сказаў.

А лёс такі быў у гэтай адзінокай жанчыны. У вайну памерла дачушка, а ў пасляваенны час страціла дарослага сына. Ва ўступным слове да паэтычнага свайго зборніка “Мая Вілейшчына” паэтка піша пра тое, як з-за катаванняў у польскай турме яна ў 1936 годзе стала інвалідам: “Аднойчы мяне павялі на допыт. Следчы ўдарыў мяне з размаху па твары. Я не ўтрымалася на нагах і ўпала скроней на кант стала. Са скроні пацякла кроў. Допыт быў перапынены. Зрэнка майго правага вока схавалася за пераноссе. Я пачала дрэнна бачыць”.

Але бадай што самы цяжкі адбітак у яе лёсе пакінула палітычная здрада яе мужа. У пісьме ад 8 лютага 1968 года з просьбай нікому гэта пісьмо не паказваць (пры сустрэчы дадала: “Толькі пасля маёй смерці”) яна расказвала.

“…у 1940 годзе мне спадабаўся беглы падпольшчык з вёскі Цынцавічы Круцько Антон Пятровіч, які толькі з прыходам Савецкай улады ў 1939 годзе выйшаў з турмы…

…Я лічыла яго такім жа ідэйным, як сама, як мае сябры. Мы сталі мужам і жонкай”.

А праз пару месяцаў ад работнікаў “адпаведнай установы” Ганна Новік даведалася наступнае: “…у 1936 годзе майго мужа (тады яшчэ не мужа) і некаторых іншых злавілі польскія паліцэйскія як падпольшчыкаў. Усіх іх асудзілі на 10 год турмы, а яго за “услугу” –  на 4 гады”.

Потым Антон Круцько, адступаючы на Усход у 1941 годзе, быў закінуты ў тыл ворага, да партызанаў. Тут Ганна Аляксееўна некалькі разоў з ім сустракалася. I ў вайну, і ў пасляваенны час яна “старалася выклікаць мужа на шчырасць, але ён не даваўся гаварыць аб гэтым, і між намі пачала расці сцяна”. “…між намі зарадзілася недавер’е”. “Канчаткова рассталіся ў 1947 годзе”.

Яны былі розныя па духу, таму Ганна Новік і пісала мне: “Не разумею, як жыве атэіст з веруючай, баптысткай, як жывуць адной сям’ёй людзі з рознымі светапоглядамі і перакананнямі”.

3 Ганнай Аляксееўнай проста можна было гаварыць на любыя тэмы. У сваёй вёсцы яна ненавідзела дармаедаў і ўсіх тых, хто стараўся разбурыць калгас. У мяне захавалася пісьмо (яно ў “Куфэрку Віленшчыны” не надрукаванае), у якім Ганна Новік пералічвае, на яе погляд, непажаданых савецкай уладзе людзей, называючы іх абразлівым у той час словам “хунвэйбінамі”. У Варонічах быў аптэчны пост, які афіцыйна ўзначальвала і забяспечвала медыкаментамі Ганна Аляксееўна. Іншы раз станавілася фельчаркай, навуку якой спасцігала самастойна. Цікавыя радкі з памянёнага пісьма:

“Хацела яшчэ пагаварыць з Вамі, але ідзе наш шафёр на ўколы. Уводжу яму вітамін і анальгін. А нашых “хунвэйбінаў” рашыла не ратаваць ні ад якіх захворванняў. Чорт з імі! Не варта”.

Аб чым я толькі не даведваўся ад Ганны Аляксееўны! Неяк заехаўшы ў Варонічы на рэдакцыйнай машыне, звярнуў увагу на недапітую бутэльку гарэлкі.

– Госці былі?

– Якія там госці?! Сама пахмялялася.

Мяне такі адказ здзівіў – яна ж непітушчая.

I пачуў у адказ:

– Узялася за прозу. Адзін з герояў майго будучага рамана, – п’яніца. Але як апісаць яго самаадчуванне пасля п’янкі? I я пайшла на эксперымент. Дастала бутэльку гарэлкі і ўчора нанач добра выпіла. Пасля кожнай чаркі запісвала адчутае. Апошняга кілішка ўжо не помню. Нешта запісвала, але што, назаўтра не расшыфравала. Пасля п’янкі галава разляталася на кавалкі. Пахмялілася. Стала лёгка на душы. Але ж мой герой амаль штодня напіваецца. Мне ж аднаго эксперыменту хапіла.

Рассмяяліся.

Іншы раз здавалася, што Ганна Аляксееўна па вачах і позірку чалавека ўмее “расшыфраваць” яго думкі. Я звярнуў увагу на тое, што яна апранаецца вельмі бедна, хаця магла б і лепшае адзець. Тым болш, што яна – нядрэнная краўчыха. Тады чаму? Я не гадаў, а толькі падумаў. Яна ж сама адказала. Вось вьггрымка з пісьма ад 13 студзеня 1968 года:

“Чаму так апранаюся? Прывычка. 3 дзіцячых год бацька браў мяне ў кузню (не было ў мяне братоў). Спачатку дзьмула мехам, потым дзяржала каню нагу падчас акоўвання, потым узялася за меншы молат, тады за большы. А пасля падполле, начныя паходы, канспірацыя.

Арба, касьба, работа ў лесе.

Потым вайна, партызаны. Зноў канспірацыя, я ж ад саобага аддзела. Зноў начныя паходы ў замець, дождж. А потым работа ў МТС з трактарыстамі. І ўсё сярод мужчын адна. Так ужо склалася. А зараз позна адвыкаць.

Ну вось мой вонкавы бок. Цяпер вы не будзеце траціць час на вывучэнне мяне з гэтага боку”.

Не песціў лёс народную паэтку Вілейшчыны, але яна не кідалася ў роспач і жыла паўнакроўным жыццём. Іван Лашутка падкрэсліваў, што Ганна Новік “свой жыццёвы досвед і прафесійны талент аддала роднай Беларусі, развіццю яе мовы і літаратуры”.

У вершьі “Слова да Радзімы” чытаем:

Беларусь, Беларусь!

Паўтараць гэта слова так міла!

Як у роднае маці, я вечна ў цябе ў даўгу.

Шмат табе не сказала і многа яшчэ не зрабіла,

Дык прымі, што паспею, як маці, прымі, што змагу.

Барыс МАНЦЭВІЧ,

член Беларускага Саюза

журналістаў з 1958 года. 

// Рэгіянальная газета. – 2014. – 21 сак.

КАЖУЦЬ, што жыццё паэта ў яго творах. I гэта сапраўды так. Творчасць Ганны Новік вельмі шматгранная. Яна паказвае гераічнае мінулае і сучаснасць Беларусі, яе чароўныя пейзажы, услаўляе чалавека-працаўніка, раскрывае яго думы і адчуванні. Але аб чым бы ні пісала паэтэса, – на першым плане чалавек і свет чалавека, ён – галоўны аб’ект лірыкі Г. Новік. Аб гэтым сведчыць пільная ўвага яе да самых звычайных штодзённых спраў і патрэб чалавека. Гэта вершы «Дзень Перамогі», «Хлебаробам», «Працаўнікам палёў» і іншыя.

Усё пад сілу. Хлебароб надзейны!

Ён як граніт у шчасці і ў бядзе:

У год звычайны ці ў юбілейны

Ён свой народ ні ў чым не падвядзе.

Нялёгкай была маладосць Ганны Аляксееўны. Чатыры гады турмы, бясконцых допытаў і катаванняў пакінулі глыбокі след у сэрцы. Трэба было мець вялікую сілу волі, каб у такіх умовах пісаць пра свой народ, пра свой любімы край.

Яркім прыкладам з’яўляецца яе верш «У загоне».

Адзінае жаданне беларуса ў той час было, каб хоць чым накарміць сям’ю. Ганна Новік з упэўненасцю заяўляе:

Будзе хлеба аж да жніва,

Будзе бульбы да Пятра,

А толькі ўсцяж крапіва,

Хоць пасеяў, наараў.

Нядоўга свяціла сонца пасля вызвалення заходніх беларусаў. У гады Вялікай Айчыннай вайны Ганна Новік зноў падпольшчыца. Свой грамадзянскі абавязак бачыць яна ў барацьбе з ворагам за шчасце народа. I сёння не залечаны гэтыя раны вайны, не гояцца яны ў сэрцах матак, якія страцілі сыноў і дачок. Аб суровых і гераічных гадах вайны, нязгаснай памяці народнай шмат вершаў у Ганны Новік. Гэта вершы «Ля вечнага агню», «Помнік Перамогі», «Сын» і іншыя.

Мілітарыстам – ганьба і праклён

Ад нас, жывых, і гэтых абеліскаў!

I не :за6ыць нам; дарагіх імён

Да болю родных і да болю блізкіх.

У вершы «Роздум і пажаданні старога года» –

А людзі добрыя, працоўныя,

У міру хай жывуць вякі,

На ўсёй зямлі па-брацку роўныя…

Ганну Новік заўсёды цікавіць чалавек незалежна ад пасады і звання. Яна абараняе дабрату і спагаду паміж людзьмі, узмацняе ўвагу да маральна-этычнай праблемы, да пытанняў сумлення і чалавечай чысціні. Не пакінулі чытача раўнадушным апавяданне «Замужжа бабы Марыны», верш «Ліст да сябра», «Сказ пра сяброўства», «Гадзіна чакання», «Начная размова», «Я люблю па-ранейшаму».

Доўгі час паэтэса жыла ў вёсцы Варонічы. Ні адна падзея не застаецца не заўважанай пільным вокам Ганны Новік. Нехта пачаў піць, нехта нядобра паводзіць сябе ў сям’і, нехта абыякава адносіціда да службовых абавязкаў. Усё гэта тэмы нашага жыцця, якія выліваюцца ў вершах «Смецце з хаты», «Добры падыход», «Цётка Франя з цёткай Валяй».

Верш «Добры падыход»

Гаварылі раз зайцы:  

Аграномы – малайцы,

Бо ў калгасны агарод

3 лесу добры падыход.

Зайкі ноччу падышлі

На капусныя палі,

Тры абгрызлі качаны,

Усей сямейкаю яны…

А ўвечары, калі

Палі росы на палі,

Вартаўнік у тэлефон

Гаваарыў: «Алё! Антон!

Запрагай сваю «Пабеду» .

Ды скажы. свайму суседу,

Ды мяхі са тры бяры;

Я сустрэну на двары!»

Укалгасны агарод

3 лесу добры падыход!”

У многіх лірычных творах гучыць вялікая любоў да роднай зямлі, да нашай Вілейкі, дзе прайшла маладосць паэтэсы, дзе сустрэла яна вельмі многа цікавых людзей. Радуе яе кожны новы будынак у нашым горадзе, выклікаюць ўспаміны многія мясціны.

Люблю цябе, прыгожая Вілейшчына,

Як родная дачка цябе люблю

3 калгасамі, што на табе размешчаны,

Снягамі, што акуталі зямлю,

3 заводамі на сённяшніх ускраінах

Усім нам дарагога гарадка.

Многія вершы Ганны Новік абагульняюць яе значны жыццёвы вопыт.

Праляцелі гады,

Я сівою бабулькаю стала.

На дарогах сляды,

Як магла, я свае пакідала…

Задуменна стаю

Усё на вуліцы Першага Мая,

Маладосць я сваю,

Што ў няволі прайшла, успамінаю.

Ганна Новік вельмі любіць дзяцей, шмат твораў прысвячае маладому пакаленню нашай Зямлі. Вучні нашай школы з цікавасцю сустракаюць кожны яе верш на старонках раёнкі. Збіраюць іх, чытаюць, вучаць, стварылі свой зборнік вершаў Г. Новік. І, карыстаючыся імі, гурткоўцы саставілі нават кампазіцыю «Край мой родны, Вілейшчына».

Частым госцем яна была ў школах горада і раёна. Іменна аб адной такой сустрэчы ў СШ № 3 напісаны гэты верш: (верш нідзе не друкаваўся).

Хоць і закончана сустрэча

І ў зале вас даўно няма,

Аднак у гэты добры вечар

Пра вас я думаю сама.

Яшчэ у вачах мільгаюць твары

І школьнай формы прыгажосць,

Як любы вобраз светлай .мары,

Як успамін пра маладосць.

Яшчэ ў душы гучаць прыемна

Званочкі юных галасоў

І рэзка, й мякка, і напеўна,

Залежна ад значэння слоў.

І рада я, што непаседы,

Як і спакойныя, заўжды

Упарта цягнуцца. да ведаў

Ва ўсе юначыя гады.

Хай будзе вам карысцю значнай,

Як.дождж на ўсходы, на палі,

Сустрэча наша, што ўдачна

У трэццяй школе правялі.

Прайшло шмат год, вучні, што прымалі ўдзея у конкурсе на лепшага чытальніка вершаў Ганны Новік, сталі дарослымі, але граматы з подпісам старшыні журы, самой паэтэсы, берагуць, як дарагую рэліквію.

Кожны новы твор Ганны Новік – багаты матэрыял для роздуму. Усе яны прасякнуты аўтарскім хваляваннем за лёс герояў, любоўю да чалавека.

Сёння мы шчыра віншуем Ганну Аляксееўну са слаўным юбілеем – 80-годдзем, жадаем здароўя, творчых поспехаў і верым, што яна ўзбагаціць нашу беларускую літа- ратуру новымі слаўнымі творамі. Ды і сама яна ўсё гэта сказала сваім вершам «Роздум»:

Люблю цябе, складанае жыццё,

3 усім, што маеш, чым само багата,

Далоў хандру, сумненні і ныццё!

Яшчэ да мэты мне – далекавата!

Вершы Ганны НОВІК

ШЧЫРАСЦЬ

Ты жывеш недалёка,

У «Кітайскай сцяне».

Калі мне адзінока –

Зазірні да мяне.

Я сустрэну як шчасце,

Сум ураз адганю

I душу сваю насцеж

Прад табой адчыню.

I ніхто не азмрочыць –

Гэткай сілы няма.

Прада мной твае вочы,

Прада мной ты сама,

Дарагая такая,

Як ніколі ніхто.

На грудзях расхрыстаю

Я тваё паліто.

Прыгарну моцна, шчыра,

Нібы скарб да сябе,

I не так, як куміра,

А жывую цябе.

На хвіліну забуду

Аб усім аб другім,

Зачарована цудам

Залатым, дарагім.

I як быццам уп’юся

Ад прыемных хвілін.

Я табе пакланіося З

За той момант адзін.

За хвіліну сустрэчы,

Што адчуць я магу;

За прывет чалавечы

У цябе я ў даўгу.

Ты жывеш недалёка,

У «Кітайскай сцяне».

Калі мне адзінока,

Завітай да мяне.

Дзед Пракоп

Пракоп пражыў нямала,

Цэлых восем дзесяткоў,

А дакладней, неставала

Закругліцца – двух гадкоў.

Бачыў добра. Чуў – не дрэнна,

Быў старанны, не ляны,

Ды не гнулася калена

Ад Айчыннае вайны.

Працаваў на полі летам –

Ноччу поле вартаваў,

Супакою прайдзісветам

Ні хвіліны не даваў.

Апране сваю жакетку,

Сядзе верхам на каня

I калгасныя палеткі

Аб’язджае аж да дня.

Так было гадоў нямала.

Меў пашану ад людзей,

Аж пакуль пара настала

Новых думак і падзей.

Дзіўнавата. Непрывычна

Для старых яго вушэй,

Але пэўна гістарычна

Гаварылі там, вышэй…

Нейкі фактар, паскарэнне,

Перастройка… Думаў дзед,

Маладое пакаленне

Размахнецца тут як след.

Амаль дзевяць год мінула,

Дзед Пракоп засумаваў,

Бо прыціхлі ўсе агулам.

I настрой ва ўсіх упаў.

Фактар – дзесьці ўжо згубіўся,

Паскарэння – не было.

Дзед змарыўся, зажурыўся:

Абязлюдзела сяло.

Апусцелі ў вёсках хаты,

Апусцелі хутары,

Магазінчык небагаты

Пабяднеў разы ў тры…

Нестабільна ўсё на дзіва,

Дню наступнаму не вер,

То растуць кааператывы,

То знікаюць зноў цяпер.

Распладзілі нефармалаў,

Мітынгуюць гарады,

Дысцыпліна працы ўпала

У апошнія гады…

І старому стала ясна,

Што, пачаўшы ад жылля,

Дзед уверсе й дзед калгасны,

Гэта – неба і зямля.

Раўнапраў’е – на паперы,

У якое столькі год

Наш народ, здаецца, верыў

I чакаў яго народ.

Не пад сілу для старога

Столькі спраў і столькі слоў…

У канюшню здаў Сівога

I на пенсію пайшоў.

ТАПОЛЯ

У пасёлку, што мяжуе з полем,

У старой бабулькі, ля варот,

Вырасла вялізная таполя,

А расла, напэўна, сотню год.

А самой бабулі дзевяноста.

I яна вось тут, не навасёл,

Памятае, як таполя ростам

Абганяла хаты навакол.

А калі ўжо вырасла дзяўчынкай

(I зусім не так тады жылі),

Вёснамі ў таполі на галінках

Клейкія пупышачкі раслі.

Пахлі гэтак хораша, адменна,

Што аж захаплялася душа,

А сама, вядома што, нязменна

Не давала бабцы ні граша.

Нават цені кідала на градкі,

А з паліўкай бабцы – не ў руку,

Ды яна казала: «Усё ў парадку,

Шмат было складаней на вяку…»

Усім было ў пасёлку добра, міла

Ад таполі той немаладой,

Што сялянам цень і пах дарыла

Шмат сваіх нялічаных гадоў.

У мяне цяпер асфальт, не поле;

Гарадскі, а не сялянскі дом,

Ды расце разгалістай таполя,

Быццам тая, за маім акном.

I яна даўно не маладая.

I за гэты дом крыху ніжэй.

Ад вятроў заходніх засланяе

I ад летняй спёкі беражэ.

I штодзённа мне напамінае –

Цеплыню душы сябрам дары,

А з радзімым беларускім краем,

Як заўсёды, шчыра гавары.

Антаніна ГАРЧАКОВА

// Шлях перамогі. –1994. – 26 сак.

Напэўна, няма на Вілейшчыне школы, дзе б не пабывала наша зямлячка паэтэса Ганна Аляксееўна Новік. Яе запрашаюць навучэнцы і настаўнікі ў дні свят, на вечары паэзіі, проста так, пагутарыць, памарыць аб жыцці былым і сучасным.

КАЖУЦЬ, што жыццё цаэта ў яго творах. I гэта сапраўды так. Творчасць Ганны Новік вельмі шматгранная. Яна паказвае гераічнае мінулае і сучаснасць Беларусі, яе чароўныя пейзажы, услаўляе чалавека-працаўніка, раскрывае яго думы і адчуванні. Але аб чым бы ні пісала наэтэса, – на першым плане чалавек. I свет чалавека. Ен – галоўны аб’ект лірыкі Г. Новік. Аб гэтым сведчыць пільная ўвага яе да самых звычайных, штодзённых спраў і патрэб савецкага чалавека. Гэта вершы «Юбілею Кастрычніка», «Першамай», «Хлебаробам», «Працаўнікам палёў» і іншыя.

Нялёгкай была маладосць Ганны Аляксееўны. Чатыры гады турмы, бясконцых допытаў і катаванняў пакінўлі глыбокі след у сэрцы. Трэба было мець вялікую сілу волі, каб у такіх умовах пісаць пра свой народ, пра свой любімы край. Яркім прыкладам таму з’яўляецца яе верш «У загоне».

Нядоўга свяціла сонца пасля вызвалення заходніх беларусаў. У гады Вялікай Айчыннай вайны Ганна Новік зноў падпольшчыца. Свой грамадзянскі абавязак бачыць яна ў барацьбе з ворагам за шчасце народа. Аб суровых і гераічных гадах вайны, нязгаснай памяці народнай шмат вершаў у Ганны Новік. Гэта вершы «Ля вечнага агню», «Помнік Перамогі», «Сын» і іншыя.

Ганну Новік заўсёды цікавіць чалавек незалежна ад пасады і звання. Яна абараняе дабрату і спагаду наміж людзьмі, узмацняе ўвагу да маральна-этычнай праблемы, да пытанняў сумлення і чалавечай чысціні. Не пакінулі чытача раўнадушнымі апавяданне «Замужжа бабы Марыны», вершы «Ліст да сябра», «Сказ пра сяброўства», «Гадзіна чакання», «Начная размова», «Я люблю па-ранейшаму».

Доўгі час наэтэса жыла ў вёсцы Варонічы. Ні адна падзея не застаецца незаўважанай пільным вокам Ганны Новік. Нехта пачаў піць, нехта нядобра паводзіць сябе ў сям’і, нехта абыякава адносіцца да службовых абавязкаў. Усё гэта – тэмы нашага жыцця, якія выліваюцца ў вершах «Смецце з хаты», «Добры падыход», «Цётка Франя з цёткай Валяй».

Ганна Новік вельмі любіць дзяцей, шмат твораў прысвячае маладому пакаленню. Вучні нашай трэцяй школы з цікавасцю сустракаюць кожны яе верш на старонках раёнкі. Збіраюць іх, чытаюць, вучаць, стварылі свой зборнік вершаў Г. Новік і, карыстаючыся імі, гурткоўцы саставілі нават кампазіцыю «Край мой родны, Вілейшчына».

Часты госць яна ў школах горада і раёна, дзе наладжваюцца конкурсы на лепшага чытальніка яе вершаў. Многія канкурсанты сталі дарослымі, але граматы з надпісам старшыні журы, самой паэтэсы, берагуць, як дарагую рэліквію.

Кожны новы твор Ганны Новік – багаты матэрыял для роздуму. Усе яны прасякнуты аўтарскім хваляваннем за лёс герояў.

А. ГАРЧАКОВА,

дырэктар сярэдняй школы № 3 г. Вілейкі