Ганне Аляксееўне Новік восемдзесят два гады. Значную частку жыцця “адбаярыла” за мужыкоў — 6ыла старшынёй калгаса, сельсавета, памочнікам начальніка МТС. Пазней рабіла на “больш жаночых” пасадах – ў аддзеле адукацыі, мясцовай газеце. I ўвесь час пісала вершы. Апошнія радкі склала тры гады таму.

Колькі напісана – дакладна не падлічыць. Недзе каля трох соцень твораў на польскай і беларускай мовах. Выдадзена некалькі зборнікаў з яе вершамі. Адзін з іх – “Мая Вілейшчына” – Ганна Аляксееўна даслала ў падарунак прэзідэнту Лукашэнку. Яшчэ адзін экземпляр – мітрапаліту Філарэту. Проста як чалавеку. Бо з рэлігіяй так і не наладзіліся адносіны. У школе вучылі духоўныя песні. Нават запісалі дзяўчыну Ганулю ў царкоўны хор, ды выкрэслілі – “Бог таленту не даў”. Спачатку хрысцілася, як праваслаўная, потым стала каталічкай. Быў час, здароўем усё цікавіліся баптысты.

Сэнс жыцця Ганна Аляксееўна шукала ў барацьбе.

У дваццаць трапіла за краты вілейскай турмы. Прысуд – 12 гадоў пазбаўлення волі за прапаганду аддзялення Заходняй Беларусі ад Попьшчы – на крыжы чапляла чырвоныя сцягі.

У Другую сусветную выратавала дваццаць яўрэяў. Праз пяцьдзесят гадоў грамадзянін Ізраіля рабіў запыт праз Чырвоны Крыж, ці жыве яшчэ тая жанчына з вёскі Варонічы, што зберагпа яму жыццё.

…Былую партызанку пасялілі на вуліцу Партызанскую. У чыстую, утульную аднапакаёўку часцяком прыходзяць сацыяльныя, медыцынскія работнікі. Усе яны адзначаюць сціпласць жанчыны (за дзяржаўны кошт, да прыкладу, можна назапасіць бульбы, але Ганна Аляксееўна больш торбачкі не возьме – каб астатнім пенсіянерам-інвалідам хапіла).

У пакоі на паліцах шмат мастацкай літаратуры. Для паэткі ўсе аўтары любімыя: “Ні з кім не хачу спрачацца. Добрыя мастакі”. У яе жыцці дастаткова было выпрабаванняў і страт – пахавала мужа, сына, перанесла два інсульты. Але не згасла жыццё ў вачах. Толькі баліць час ад часу хворае сэрца.

“Ратуючы цябе,

я падаю на дно…

Даруй мне гэты грэх

святой сляпой любві.

Навошта мора мне

і сонца заадно,

Калі пакінуць

прыстань караблі”.

Так, жанчыне за восемдзесят, хварэе, адзінокая. I ўсё ж, здаецца, шчаслівая.

Васіль САВІЦКІ.

// Рэгіянальная газета. – 1996. – № 32.