Знаменательные события в жизни людей, юбилее предприятий в учреждениях и организациях Вилейского района в 2023 г.

Каляндар памятных дат Вілейскага раёна на 2023 год

580 год

1443г. – Першае ўпамінанне мясцовасці пад назвай Іжа.

550 год

1473г. – Першае ўпамінанне маёнткаў Вязынь, Ілья і Селішча, сяла Латыгаль і ўласніцкага комплексу Урэчча.

530 год

1493г. – Першае ўпамінанне маёнтка Куранец.

260 год

1763г. – у мястэчку Касцяневічы пабудаваны касцёл у гонар Бязгрэшнага Зачацця Дзевы Марыі.

230 год

1793г. – Вілейшчына ўвайшла ў склад Расійскай імперыі.

195 год

1828г.– у в. Ілья Вілейскага раёна пабудавана царква прарока Іліі.

185 год

1838г. – у маёнтку Сэрвач  Вілейскага павета (цяпер Вілейскі раён) нарадзіўся Вінцэнт Козел-Паклеўскі, удзельнік паўстанне 1863 года.

170 год

1853г. – у в. Даўгінава Вілейскага раёна пабудаваны касцёл святога Станіслава.

160 год

1863г. – у в. Рабунь Вілейскага раёна пабудавана царква Успення Прасвятой Багародзіцы.

155 год

1868г. – у в. Касута Вілейскага раёна пабудавана царква святых апосталаў Пятра і Паўла.

145 год

1878г. – у в. Вязынь Вілейскага раёна пабудаваны касцёл Ражаства Найсвяцейшай Дзевы Марыі, Вязынь.

1878 г. – у в. Касута Вілейскага раёна асвячона царква святых апосталаў Пятра і Паўла.

140 год

1883г. – у в. Нарач Вілейскага раёна нарадзіўся Іван Антонавіч Пескавы, удзельнік Кастрычніцкай рэвалюцыі ў Петрагарадзе.

135 год

1888 г. – у в. Кабылле (цяпер Кастрычніцкая) Альковіцкай воласці Вілейскага павета нарадзіўся Антон Аўсянік, беларускі палітычны і грамадскі дзеяч.

130 год

21 лістапада 1893г. – нарадзіўся ў Мінску Уладзіслаў Маскімілянавіч Страмінскі, беларускі мастак, прадстаўнік авангарднага мастацтва. У 1923 г. пераязджае ў Вілейку і выкладае малюнак у мясцовай гімназіі імя Г.Сянкевіча.

115 год

10 жніўня 1908г. – на хутары Яцкавічы былой Княгінінскай воласці Вілейскага павета (цяпер Мядзельскі раён) нарадзіўся Герой Савецкага Саюза Азончык Аляксандр Сямёнавіч.

110 год

31 студзеня 1913 у в. Урэчча Вілейскага раёна нарадзіўся Ахрэм Афанасій Андрээвіч, беларускі хімік-біаарганік. Заслужаны дзеяч навук Беларусі (1983). Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР (1988). Акадэмік НАН Беларусі (1970), доктар хімічных навук (1960), прафесар (1970).

14 верасня 1913г.  – у Вілейке пабудаваны касцёл Узвіжання Святога Крыжа.

18 верасня 1913г. – у в. Даўгінава Вілейскага раёна нарадзіўся тэатральны дзеяч, заслужаны дзеяч культуры Беларусі Валчэцкі Леанід Паўлавіч.

1913г. –у в. Порса Вілейскага раёна нарадзіўся Герой Савецкага Саюза Лаўрыновіч Уладзімір Сцяпанавіч.

105 год

 1918г. –скончылася Першая сусветная вайна.

1 чэрвеня 1918г. – нарадзіўся Заслужаны работнік сельскай гаспадаркі БССР Сачыўка Лявон Антонавіч.

1 ліпеня 1918г. – у в. Заазер’е  Вілейскі раён нарадзілася Касяк Марыя Іванаўна, герой Сацыялістычнай Працы.

 100 год

21 мая 1923г. – у в. Лутава Сяльцо Ушацкага раёна Віцебскай вобласці нарадзілася Андрэева Ганна Сямёнаўна. Працавала намеснікам старшыні Вілейскага гарвыканкома. Заслужаны работнік культуры БССР.

1923г. – у в. Спягла Вілейскага раёна пабудавана царква Успення Прасвятой Багародзіцы.

1923г. – у в. Мікуліна Вілейскага раёна нарадзіўся фалькларыст, польскі літаратуразнавец-славіст Сяліцкі Францішак.

95 год

13 мая 1928 г.– у Вілейцы адбыўся арганізыцыйны з’езд ТБШ, на якім прысутнічалі 89 дэлегатаў-прадстаўнікоў гуртокоў акругі і Галоўнай управы ТБШ з Вільні.

1928г. – у в. Залазоўе Вілейскага раёна нарадзіўся  доктар эканамічных навук Ляшковіч Станіслаў.

90 год

5 сакавіка 1933г. – у в. Куранец Вілейскага раёна нарадзіўся Сыракваш Дзмітрый Іванавіч. Дырэктар Беларускага аўтамабільнага завода (БелАЗа), удастоены звання лаўрэата Дзяржаўнай прэміі СССР.

2 мая 1933г. – у Мінску нарадзілася Шыбека Яўгенія Іванаўна настаўніца рускай мовы і літаратуры Рускасельскай сярэдняй школы. Заслужаны настаўнік БССР.

17 ліпеня 1933г. – у в. Тарасавічы Вілейскага раёна нарадзіўся пісьменнік Лукша Леанід Васільевіч.

10 лістапада 1933г. –у в. Баяры Вілейскага раёнанарадзіўся Лашутка Іван Іосіфавіч настаўнік, паэт, публіцыст, член Саюза пісьменнікаў Беларусі.

23 лістапада 1933г. – у в. Мерзлякі Шумілінскага раёна Віцебскай вобласці нарадзілася Касяк Ніна Львоўна, настаўнік хіміі і біялогіі Іжскай сярэдняй школы. Узнагароджана медалямі “За выдатную працу”, “Ветэран працы”.

1933 г. – нрадзілася Нахаева Ніна Ігнацьеўна настаўніца Ільянская сярэдняй школы.Заслужаны настаўнік БССР.

1933г. – у г. Вілейка нарадзіўся кандыдат філалагічных навук Балаш Анатоль Вікенцьевіч. Аўтар шэраг кніг і публікацый.

85 год

18 мая 1938г. – у в. Цынцавічы Вілейскага раёна нарадзіўся дырыжор, педагог Казінец Міхаіл Антонавіч. Заслужаны дзеяч мастацтваў Беларусі.

17 кастрычніка 1938г. –у в. Ілья Вілейскага раёна нарадзіўся беларускі вучоны-педагог Грымаць Адам Антонавіч.

26 лістапада 1938 г. у в.Калодчына Вілейскага раёна нарадзіўся Філістовіч Аляксей Ігнацьевіч. Генерал-маёр унутраных войскаў МУС СССР. Намеснік міністра МУС-камандуючым унутранымі войскамі Казахстана (з 1990 па 1995)

80 год

1943г. – створвна брыгада імя М.В.Фрунзе.

13 лютага 1943г. – створаны атрад імя В.І.Чапаева.

15 лютага 1943г. – створаны атрад імя А.В.Суворава.

26 сакавіка 1943г.– адбыўся Даўгінаўскі бой паміж партызанскай брыгадай “Жалязняк” і нямецка-фашысцкімі акупантамі ў г.п. Даўгінава Крывіцкага раёна (цяпер в. Даўгінава Вілейскага раёна).

1943г. – створаны атрад “За Савецкую Беларусь”.

5 мая 1943г. – в. Любча, спаленая нямецка-фашысцкімі захопнікамі.

12 мая 1943г. – створаны атрад імя Аляксандра Неўскага.

19 мая 1943г. – створаны атрад імя А.Я.Пархоменкі.

11 чэрвеня 1943г. – у г. Вілейка нарадзіўся ўдзельнік Алімпійскіх гульняў Уладзіслаў Уладзіслававіч Сапея.

23 чэрвеня 1943г. – адбыўся Хаценчыцкі бой паміж партызанскай брыгадай імя М.В.Фрунзе і нямецка-фашысцкімі захопнікамі ў в. Хаценчыцы Ільянскага раёна.

20 ліпеня 1943г. – створаны атрад імя М.І.Кутузава.

1943г. – створана 2-я брыгада імя А.В.Суворава, 5-ы атрад імя М.Ф.Ватуціна.

11 жніўня 1943г. – накіравана спецгрупа “Альфа”.

19 жніўня 1943г. – перайшла на бок партызан 1-я Атыфашысцкая брыгада.

28 жніўня 1943г. – створаны атрад імя М.І.Калініна.

1943 г. – створаны атрад імя ДЗ.А.Фурманава.

20 кастрычніка 1943г. – створаны атрад “Чырвоны сцяг”.

22 кастрычніка 1943г. – накіравана спецгрупа “Полымя”.

31 кастрычніка па 1 лістапада 1943г. – адбыўся Вілейскій бой паміж 1-й Антыфашысцкай партызанскай брыгады супраць нямецка-фашысцкіх акупантаў у г. Вілейка.

1943г. – быў створаны Куранецкі падпольны райком камсамола (сакратары С. Н. Андрэеў і Г. С. Кашыцкая).

1943г. – створаны атрад імя П.К.Панамарэнкі, атрад “Грозны”.

1943г. – створаны асобны атрад імя Р.І.Катоўскага.

8 снежня 1943г. – створана брыгада імя С.М.Будзённага.

8 снежня 1943г. – створаны атрад імя Емяльяна Пугачова, атрад імя М.В.Фрунзе, атрад імя В.М.Молатава.

1943г. – створаны атрад “Перамога”, атрад “Слава”, атрад імя Ф.Э.Дзяржынскага, атрад “Баец”.

75 год

5 студзеня 1948г. –у пас. Партызанскі Вілейскага раёна нарадзіўся майстр спорта па шашкам Валянцін Дзям’янавічПраснякоў.

16 лютага 1948г. – у г.Вілейка нарадзіўся Варанцоў Генадзь Мікалаевіч, член Вярхоўнага суда Рэспублікі Беларусь (1991-1995), міністр юстыцыі Рэспублікі Беларусь (1997-2001).

15 мая 1948г. – у в. Пагор’е Вілейскага раёна нарадзіўся мастак Лукша Уладзімір Эдуардавіч.

28 чэрвеня 1948г. – у г. Каркіна Чэлябінскай вобласці нарадзіўся мастак Цітовіч Барыс Барысавіч. Лаўрэат прэміі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь “За духоўнае адраджэнне”, член Беларускага саюза мастакоў.

9 лістапада 1948г. – у в. Даўгінава Вілейскага раёна нарадзіўся Герасіменка-Жызнеўскі Юрый Паўлавіч беларускі графік, член Беларускага саюза мастакоў.

70 год

3 студзеня 1953г. – у в. Ямінск Любанскага раёна Мінскай вобасці нарадзіўся Шагаў Анатоль Аляксандравіч дырэктар Вілейскай школы мастацтваў. Заслужаны работнік культуры БССР.

25 лістапада 1953г. -у в.Дейлава нарадзілася Шаплыка Ірына Міхайлаўна. Вучоны-медык, хірург

1953г. – у Вілейцы нарадзілася Глазкова Ларыса Паўлаўна кандыдат медыцынскіх навук.

65 год

7 сакавіка 1958г. – у в.Мнюта Глыбоцкага раёна Віцебскай вобласці нарадзіўся мастак-жывапісец Мацюшонак Эдуард Уладзіміравіч.

12 лістапада 1958г. у в.Дуровічы Вілейскага раёна нарадзіўся Філістовіч Віктар Леанідавіч. Генерал-маёр МУС Рэспублікі Беларусь. Узначальваў штаб МУС РБ (2001-2004), Намеснік міністра МУС РБ. Намеснік дырэктара ЗТАА ” Татбелнафтапрадукт»

60 год

12 лістапада 1963г. – у в.Бязводнае Вілейскага раёна нарадзілася Маркусенка Людміла Мікалаеўна. Беларускі вучоны-эканаміст.

55 год

З красавіка 1968г. – пачалося будаўніцтва Вілейска-Мінскай воднай сістэмы.

25 лістапада 1968 г. у в.Лэйлава Вілейскаго раёна нарадзілася Шаблыко Ірына Міхайлаўна. Вучоны-медык, хірург. Кандыдат медыцынскіх навук (1986). Вучоны сакратар Рэспубліканскага навукова-практычнага цэнтра «Кардыялогія».

13 снежня 1868г. – у Вілейцы нарадзіўсясавецкі вучоны ў галіне гідраўлікі і гідраэнергетыкі Есьман Іосіф Гаўрылавіч.

 

50 год

8 верасня 1973г. – у час будаўніцтва Вілейска-Мінскай воднай сістэмы перакрыта рака Вілія і ўтворана Вілейскае вадасховішча.

1973г. – пачаў працаваць завод “Зеніт” у г. Вілейка.

30 год

1993г. – адкрыта стаматалагічная паліклініка.

 25 год

1998г. – Пачалася эксплуатацыя першай чаргі Вілейскай гідраэлектрастанцыі.

20 год

3 красавіка 2003г. – у в. Любань Вілейскага раёна пабудавана царква Собор Беларускіх Святых.